Kraków - duchowa stolica Polski, miasto poetów i malarzy - stał się celem edukacyjnej wycieczki uczniów Szkoły Podstawowej nr 1 im. ks. prof. Józefa Tischnera w Starym Sączu.
W dniu 8 grudnia 2017 roku młodzi starosądeczanie wędrowali krakowskimi śladami Stanisława Wyspiańskiego. Dydaktyczną eskapadę, honorującą genialnego malarza, wybitnego poetę - czwartego wieszcza narodowego, reformatora teatru, zaplanowały koordynatorki projektu „Przygoda z nauką w murach UJ”: mgr Renata Jasińska Nowacka i mgr Jadwiga Postawa pełniące rolę przewodników młodzieży po intelektualnej stolicy Małopolski.
Wycieczkę szlakiem artysty, któremu w przededniu śmierci dane było przeczytać, iż jest „największym z żyjących polskich poetów”, zainaugurowała wizyta w zaprzyjaźnionej z SP1 literacko - muzycznej kawiarni „Nowa Prowincja” Grzegorza Turnaua przy ulicy Brackiej, którą młody Stanisław Wyspiański przemierzał, uczęszczając do Szkoły Ćwiczeń w znanym „studentom” Pałacu Laricha. W ulubionym lokalu Noblistów siódmoklasiści rozkoszowali się gorącą, aromatyczną czekoladą.
Uczestnikom naukowego projektu w odkrywaniu krakowskich śladów autora „Wesela” towarzyszyła lektura tekstu
„U stóp Wawelu miał ojciec pracownię…” prof. Franciszka Ziejki, autora książki „Mistrzowie słowa i czynu”, wykładowcy starosądeckich „studentów”.
W jesiennej scenerii magicznego Krakowa miłośnicy sztuki podziwiali architekturę kościoła Ojców Franciszkanów stanowiącego miejsce pracy artysty zwanego też polskim Leonardem. W krakowskiej świątyni siódmoklasiści zachwycali się widokiem witraży i polichromii „tytana pracy”, którego myśli i talent ożywiły mury wiekowej bazyliki. Wszak - o czym warto pamiętać - Stanisław Wyspiański, ulubiony uczeń Jana Matejki, był nie tylko wyjątkowym artystą, ale także chrześcijaninem.
Na szlaku wędrówki uczestników edukacyjnego projektu znalazło się również dawne Muzeum Wyspiańskiego mieszczące się niegdyś w Kamienicy Szołayskich. Szóstoklasiści SP1 uczący się w klasopracowni humanistycznej noszącej - za zgodą wykładowcy UJ, sekretarza Noblistki dr. hab. Pana Michała Rusinka - imię Wisławy Szymborskiej zwiedzili wystawę „Szuflada Szymborskiej”.
Mieszkańcy Grodu św. Kingi, uczestnicy projektu „Przygoda z nauką w murach UJ”, debiutujący w roli „studentów” Alma Mater Jagiellonica, odwiedzili także najstarszy gmach Uniwersytetu Jagiellońskiego - Collegium Maius, miejsce, w którym Stanisław Wyspiański, w towarzystwie Stanisława Estreichera, Lucjana Rydla i Józefa Mehoffera, pobierał edukację, będąc uczniem mieszczącego się tu w przeszłości Gimnazjum św. Anny. W usytuowanym nieopodal Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego „Zaułku Estreichera”, honorującym wybitnego historyka sztuki, który przywiózł po wojnie do Polski zrabowany przez Niemców Ołtarz Mariacki, starosądeczanie podziwiali m.in. rzeźbę Karola Estreichera, syna szkolnego kolegi artysty - bohatera dnia. Młodzi starosądeczanie mieli także okazję obejrzeć płaskorzeźbę króla Kazimierza Wielkiego, którego wizerunek inspirowany jest projektem witraża Stanisława Wyspiańskiego do katedry wawelskiej.
W Ogrodzie Profesorów UJ „studenci” obejrzeli podniebną galerię portretów wykładowców Alma Mater Jagiellonica, poznając historię zaprzyjaźnionego z Wyspiańskim Stanisława Estreichera, rektora UJ, więźnia obozu Sachsenhausen aresztowanego w akcji Sonderaktion Krakau w 1939 roku.
Na edukacyjnej trasie intelektualnej eskapady starosądeckiej młodzieży nie mogło zabraknąć najbardziej znanego adresu Miasta Literatury UNESCO - Krupniczej 22. Mijając słynną kamienicę, ambitni starosądeczanie poznali historię obiektu, który na długie lata stał się domem najwybitniejszych poetów i pisarzy XX wieku. Uczestnicy wycieczki szlakiem Stanisława Wyspiańskiego na dłużej zatrzymali się w kamienicy przy ulicy Krupniczej 26, w której przyszedł na świat autor „Wesela” - lektury Narodowego Czytania 2017 roku. W budynku zwanym obecnie „Domem Mehoffera” ambitni starosądeczanie zwiedzili ekspozycję poświęconą rzeźbiarzowi Franciszkowi Wyspiańskiemu - ojcu czwartego wieszcza narodowego oraz malarzowi Józefowi Mehofferowi - przyjacielowi Stanisława Wyspiańskiego.
W parku usytuowanym na terenie posesji należącej do przyjaciela Wyspiańskiego, malarza i rektora Akademii Sztuk Pięknych, podziwiano zaprojektowany przez artystę Ogród Mehoffera uhonorowany Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Sybilla”.
W posiadłości, należącej w przeszłości do rodziny Wyspiańskich, a którą kolejno zamieszkiwali wykładowcy UJ: prof. Józef Szujski, jeden z duchowych nauczycieli bohatera dnia, i prof. Stanisław Tarnowski - rektor Alma Mater Jagiellonica, koordynatorki edukacyjnego projektu zorganizowały dla wychowanków SP1 drugie śniadanie. Delektując się gorącą herbatą i apetycznym ciastem drożdżowym z owocami, „studenci” UJ dzielili się wrażeniami z pobytu w Krakowie - mieście literatury, kultury i sztuki.
Pierwszy dom artysty, stanowiący w XIX wieku prawdziwą oazę dla elity kulturalnej i artystycznej Krakowa, pozostanie w pamięci mieszkańców Grodu św. Kingi jako miejsce doświadczania niezapomnianych wrażeń artystycznych i estetycznych.
W znanym w literaturze „Pałacu pod Szyszkami”, zawdzięczającemu nazwę motywowi szyszek pinii wprowadzonych do dekoracji wnętrz, w którym Stanisław Wyspiański spędził 4 lata dzieciństwa, przedstawiciele projektu edukacyjnego byli gośćmi wykładowcy UJ, pracownika naukowego Instytutu Filologii Polskiej, sekretarza Noblistki Wisławy Szymborskiej, Pana dr. hab. Michała Rusinka, którego młodzi„studenci” poznali 11 stycznia 2017 roku, podróżując krakowskim szlakiem laureatki Nagrody Nobla.
Przystankiem na trasie uczestników naukowego projektu stała się także siedziba Muzeum Narodowego. W gmachu galerii sztuki starosądeczanie zwiedzili wystawę zatytułowaną: Wyspiański .
28 listopada 2017 roku, 110 lat od śmierci autora „Wesela”, artysty określanego mianem „twórcy totalnego”, krakowskie muzeum, przygotowało wyjątkową ekspozycję popularyzującą artystyczny dorobek Stanisława Wyspiańskiego. Uczniowie SP1 podziwiali kolekcję malarstwa portretowego i pejzażowego, rysunki ołówkiem, projekty scenograficzne, projekty witraży do okien katedry na Wawelu i kościoła Ojców Franciszkanów.
Uczestnicy edukacyjnej eskapady, patrząc na kolekcję sztuki, którą pozostawił po sobie artysta „ z rodu tytanów”, z dumą podpisują się pod twierdzeniem przedstawiciela Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, że „przed każdą z profesji Wyspiańskiego, czyli m.in. malarz, grafik, dramaturg, poeta, scenograf, reformator teatru, projektant, dizajner, architekt, można dodać przymiotnik „wielki”.
W zgodnej opinii młodych obserwatorów unikatowej kolekcji wystawa stanowi wyjątkowy pokaz nieograniczonych możliwości twórczych polskiego Leonarda da Vinci, którego sztuka czyni krakowski pejzaż nie tylko niezwykle osobistym, ale także nieśmiertelnym.
Pobyt w Muzeum Narodowym Królewskiego Miasta nad Wisłą, z którym krakowski geniusz związał swoje życie, stał się znakomitą okazją do obejrzenia przygotowanej z rozmachem ekspozycji „Dziedzictwo”. Starosądeccy miłośnicy piękna mieli przyjemność podziwiania ponad 600 muzealnych eksponatów reprezentujących różnorodne dziedziny sztuki, w tym obrazy Jacka Malczewskiego, Olgi Boznańskiej, Leona Wyczółkowskiego, Juliusza Kossaka, Juliana Fałata, Stanisława Witkiewicza i jego syna Stanisława Ignacego, szkicownik Jana Matejki, kompozycje nutowe Fryderyka Chopina, Krzysztofa Pendereckiego, pierwodruki dzieł Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Jana Kochanowskiego, Mikołaja Kopernika i wiele innych.
Możliwość obejrzenia ekspozycji objętej patronatem honorowym Prezydenta RP, wpisanej w program towarzyszący 41. Sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa Kulturalnego UNESCO w Krakowie, pozwoliła wychowankom Szkoły Podstawowej nr 1 im. ks. prof. Józefa Tischnera w Starym Sączu poznać swoisty „Polaków portret własny”.
J. Postawa
R. Jasińska Nowacka
