W roku szkolnym 2018/2019 Szkoła Podstawowa nr 1 im. ks. prof. Józefa Tischnera w Starym Sączu - przyjmując zaproszenie historyka – naukowca Pana dr. Łukasza Połomskiego - przystąpiła do edukacyjnego projektu „Ciemności Kryją Ziemię”. Projekt, kontynuowany w roku szkolnym 2019/2020, finalizowała uroczysta gala szkół zaplanowana w gmachu Miejskiego Ośrodka Kultury w Nowym Sączu w dniu 12 grudnia 2019 roku z udziałem m.in. byłego Marszałka Województwa Małopolskiego Pana Leszka Zegzdy.
W ramach wdrażania zadań popularyzujących historię II wojny światowej starosądecka SP1 zaproponowała i zrealizowała następujące inicjatywy:
- prelekcję „Był sobie starosądecki sztetl” z udziałem studentki judaistyki UJ – pani Agnieszki Jarzębskiej,
- wycieczkę do Krakowa szlakiem Oskara Schindlera i Tadeusza Pankiewicza - Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata,
- wizytę w muzeum – Fabryce Schindlera w Krakowie,
- wycieczkę do Drohobycza na Ukrainie szlakiem pisarza i malarza Bruno Schulza,
- pokaz prezentacji multimedialnych honorujących Polaków ratujących Żydów,
- audycję radiową z okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu,
- klasowy konkurs literacki „Z pamiętnika Bronisławy i Ryszarda Horowitzów”,
- inscenizowaną rozprawę sądową „Sąd nad Heinrichem Hamannem – Katem Sądecczyzny” promującą polskich i żydowskich bohaterów czasów hitlerowskiej Zagłady - zaprezentowaną w gmachu Sądu Okręgowego w Nowym Sączu,
- naukową konferencję zatytułowaną „Auschwitz-Birkenau – z kart historii II wojny światowej”, którą dla młodzieży SP1 poprowadził Pan Artur Franczak – dyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Nowym Sączu, pasjonat dziejów Polski, popularyzator wielokulturowej historii Nowego Sącza oraz kultury żydowskiej, prezes Stowarzyszenia Profesjonalnego Samorządu, przedstawiciel programu historycznego realizowanego w ramach Fundacji Nomina Rosae „Sądecki Sztetl”, koordynator edukacyjnego projektu Urzędu Marszałkowskiego „Ciemności Kryją Ziemię”,
- wycieczkę edukacyjną do muzeum - niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego -Auschwitz-Birkenau,
- edukacyjną wędrówkę historyczną „Śladami starosądeckich Żydów” z udziałem dr. Łukasza Połomskiego - partnera projektu Urzędu Marszałkowskiego „Ciemności Kryją Ziemię”,
- szkolną wystawę „Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata”,
- klasową promocję książki „Walizka Hany”,
- sympozjum naukowe z udziałem dr. Łukasza Połomskiego zatytułowane „Relacje polsko - żydowskie na Sądecczyźnie”.
- inscenizowaną rozprawę sądową popularyzującą polskich i żydowskich naukowców Uniwersytetu Jagiellońskiego aresztowanych przez Niemców 6 listopada 1939 roku w ramach akcji Sonderaktion Krakau zaprezentowaną w gmachu Collegium Novum UJ z udziałem Rektora prof. dr. hab.med. Wojciecha Nowaka,
- wizytę w krakowskim „Zaułku Estreichera” mającą na celu poznanie wojennych losów lekarza, absolwenta UJ prof. Juliana Aleksandrowicza – więźnia getta krakowskiego, członka Armii Krajowej walczącego pod pseud. „Doktora Twardego”, zaznajomionego ze św. Janem Pawłem II,
- prelekcję dr. Łukasza Połomskiego zatytułowaną: „II wojna światowa na Sądecczyźnie w kontekście Holocaustu”.
W miesiącu honorującym Europejski Dzień Pamięci Sprawiedliwych młodzież SP1 uczestniczyła w wycieczkach edukacyjnych zaplanowanych przez koordynatorów projektu „Ciemności Kryją Ziemię”, zwiedzając:
- Muzeum Historii Żydów Polskich – POLIN w Warszawie, Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej koło Łańcuta, Muzeum Pamięci w Bełżcu koło Lublina, stanowiące miejsce eksterminacji ludności żydowskiej, drogę bez powrotu także dla mieszkańców przedwojennego Grodu św. Kingi.
Uczniowie starosądeckiej SP1, realizując zadania zaproponowane przez szkolnych koordynatorów edukacyjnego projektu: panią Renatę Jasińską – Nowacką i panią Jadwigę Postawę, odwiedzili także Pragę - rodzinne miasto pisarza Franza Kafki oraz praską -żydowską dzielnicę Josefov. Zwiedzili również wystawę w Pradze – stolicy Czech: National Memorial to the Heroes of the Heydrich Terror, popularyzującą historię najbardziej spektakularnego w dziejach II wojny światowej zamachu na przedstawiciela nazistowskich Niemiec - Reinharda Heydricha uważanego za jednego z głównych organizatorów Holocaustu”, słynnego „Kata Pragi”, współorganizatora konferencji w Wannsee, autora opracowania „pełnego rozwiązania kwestii żydowskiej w niemieckiej strefie wpływów w Europie”, zbrodniarza, który stał się celem ataku czeskich cichociemnych wyszkolonych w Wielkiej Brytanii.
W uroczystej gali szkół uczestniczyli uczniowie klasy 8b oraz delegacje klas: 7a i 6d. Wychowankom towarzyszyli nauczyciele: szkolna koordynator projektu oraz nauczycielka historii Pani Urszula Dzięga.
Jadwiga Postawa
