Wiktoria Bołoz i Emilia Deja – uczennice klasy 8a Szkoły Podstawowej nr 1 im. ks. prof. Józefa Tischnera w Starym Sączu oraz czytelniczki Powiatowej i Miejsko - Gminnej Biblioteki Publicznej im. Wiktora Bazielicha w Starym Sączu zakwalifikowały się do międzynarodowego projektu dokumentalnego Muzeum Auschwitz.
Państwowe Muzeum Auschwitz – Birkenau - symbol terroru i ludobójstwa, instytucja kultury dokumentująca historię Zagłady - organizując akcję społeczną honorującą pamięć o dniu 14 czerwca 1941 roku w związku z przypadającą w 2021 roku 81. rocznicą pierwszego transportu więźniów do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, skierowało do młodzieży z Polski i z zagranicy zaproszenie do udziału w historycznym przedsięwzięciu.
Celem inicjatywy, „najważniejszego projektu Muzeum Auschwitz - jak zaznaczają w przekazach medialnych organizatorzy akcji - jest publikacja wersji video książki: „Początki Auschwitz w pamięci pierwszego transportu polskich więźniów” autorstwa dyrektora Muzeum dr. Piotra Cywińskiego.
W gronie osób zaproszonych do projektu - wybranych przez organizatorów w wyniku ogólnopolskiej rekrutacji młodzieży - zalazły się ósmoklasistki starosądeckiej SP1, uczestniczki autorskiego projektu edukacyjno - wychowawczego „Był sobie sztetl...”.
Wiktoria Bołoz i Emilia Deja od 2018 roku biorą udział w projektach o Holocauście. W ramach małopolskiego programu historycznego „Ciemności Kryją Ziemię” poznawały historię Zagłady, zwiedzając obozy w Bełżcu, Auschwitz - Birkenau, a także Muzeum POLIN i Muzeum Rodziny Ulmów w Markowej. Uczestnicząc w projekcie „Był sobie sztetl...”, zgłębiały historię getta krakowskiego oraz patrona Muzeum Schindlera w Krakowie - Oskara Schindlera, Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata. Uczennice włączyły się także w akcję „Żonkil 2021” warszawskiego Muzeum Polin, odkrywając historię II wojny światowej w okupowanej stolicy kraju. Brały udział w spotkaniu ze świadkiem historii - Panią Anną Grygiel - Huryn – „Dzieckiem Holocaustu” - przewodniczącą Krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu”. Reprezentowały szkołę w spotkaniu z Panem Józefem Jaroszem - Sprawiedliwym Wśród Narodów Świata oraz w wykładzie naukowca dokumentującego dzieje Holocaustu prof. dr. hab. med. Aleksandra Skotnickiego z Uniwersytetu Jagiellońskiego - w ramach autorskiego projektu „Przygoda z nauką w murach UJ” objętego patronatem Rektora UJ prof. Jacka Popieli. Uczestniczyły także w lekcjach historii z udziałem lokalnych historyków - badaczy Zagłady - Panem dr. Łukaszem Połomskim i Arturem Franczakiem oraz olimpijczykiem i pasjonatem historii Zagłady Panem Dariuszem Popielą. Reprezentowały SP1 w obchodach Sądeckich Dni Pamięci o Ofiarach Holocaustu oraz rocznicy wyzwolenia Auschwitz.
Zadebiutowały w inscenizowanych rozprawach sądowych - dedykowanych pamięci patriotów, w tym także więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych - prezentowanych w gmachach: Sądu Okręgowego w Nowym Sączu, Urzędu Miasta Stary Sącz oraz auli Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
W 2019 roku nastolatki wzięły udział w naukowej konferencji zatytułowanej „Auschwitz-Birkenau – z kart historii II wojny światowej”, stanowiącej inaugurację wizyty młodzieży starosądeckiej „1” w dniu 10 maja 2019 roku w Auschwitz – Birkenau – niemieckim, nazistowskim obozie koncentracyjnym.
Ósmoklasistki - najmłodsze uczestniczki prestiżowego projektu Muzeum Auschwitz - reprezentują miasto Stary Sącz, które w bieżącym roku kalendarzowym zainicjowało obchody I Starosądeckiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.
Zaangażowanie uczennic do dokumentalnego - patriotycznego projektu instytucji wpisanej na „Listę światowego dziedzictwa UNESCO” będzie dopełnieniem inicjatyw, w których uczestniczyły ambitne ósmoklasistki oraz zaszczytem dla starosądeckiej SP1 realizującej w 2019 roku autorski projekt konkursowy „Ojczyzna na start!” wyróżniony i uhonorowany certyfikatem „Szkoły Niepodległej" w gmachu Sejmu RP”.
Jadwiga Postawa
