W dniu 22 września 2021 roku uczniowie klas: VI b, VII d, VIII b, VIII c, VIII d oraz delegaci klasy VII f Szkoły Podstawowej nr 1 im. ks. prof. Józefa Tischnera w Starym Sączu – uczestnicy edukacyjnego projektu „Przygoda z nauką w murach UJ” objętego honorowym patronatem Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. dr. hab. Pana Jacka Popiela, nauczyciele wychowawcy: pani Urszula Dzięga, pani Liliana Królikowska, pani Anna Nalepa, szkolna pielęgniarka pani Lucyna Śledź, koordynatorki współpracy SP1 z Uniwersytetem Jagiellońskim: pani Renata Jasińska - Nowacka oraz pani Jadwiga Postawa, pani Monika Jackowicz - Nowak – dyrektor Powiatowej i Miejsko - Gminnej Biblioteki Publicznej im. Wiktora Bazielicha w Starym Sączu wraz z pracownikami instytucji, czytelnicy starosądeckiej biblioteki, absolwenci SP1, a także rodzice uczniów i absolwentów „1” uczestniczyli w dydaktycznej wycieczce do Krakowa – kulturalnej stolicy Polski i Europejskiego Miasta Kultury. Młodzież Grodu św. Kingi reprezentowali ponadto licealiści, zwycięzcy starosądeckich eliminacji prestiżowego Ogólnopolskiego Konkursu Krasomówczego 2021 współorganizowanego we współpracy SP1 i starosądeckiej biblioteki publicznej z Wydziałem Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego: Katarzyna Wandas, Agnieszka Żak, Nadia Zychowicz, Michał Janus.
W gmachu Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego, w reprezentacyjnej auli Alma Mater Jagiellonica, starosądeczanie wzięli udział w spotkaniu z honorowymi patronami autorskiego projektu dydaktyczno - wychowawczego „Był sobie sztetl...”.
Gośćmi wyjątkowej prelekcji byli:
- Pani Bronisława Horowitz -Karakulska - krakowianka, świadek historii, „Dziecko Holocaustu”, więźniarka getta, obozów w Płaszowie, Auschwitz i Brünnlitz, ocalona wraz z Rodziną z Zagłady przez Oskara Schindlera – Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata,
- prof. dr hab. med. Pan Aleksander Skotnicki – naukowiec Uniwersytetu Jagiellońskiego - lekarz, wybitny hematolog, transplantolog, wykładowca UJ, kierownik Kliniki Hematologii w Krakowie w latach 1993–2018, wnuk sądeczanki – nauczycielki języka polskiego Anny Sokołowskiej – Sprawiedliwej Wśród Narodów Świata, człowiek, który nawiązywał międzynarodowe kontakty z Żydami ocalonymi z Holocaustu, m.in. z osobami z „Listy Schindlera”.
W imieniu Rektora UJ rolę gospodarza spotkania pełnił przedstawiciel władz uczelni - prof. dr hab. Pan Piotr Kuśtrowski - prorektor Uniwersytetu Jagiellońskiego ds. badań naukowych. W imieniu starosądeczan, w tym także Burmistrza Starego Sącza Pana Jacka Lelka oraz dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 im. ks. prof. Józefa Tischnera w Starym Sączu Pani Elżbiety Bodziony, prelegentów, gości oraz uczestników spotkania przywitali: Pani Monika Jackowicz – Nowak - dyrektor Powiatowej i Miejsko - Gminnej Biblioteki Publicznej im. Wiktora Bazielicha w Starym Sączu oraz licealistka, absolwentka SP1 Agnieszka Żak – najstarsza uczestniczka projektu „Przygoda z nauką w murach UJ”, zwyciężczyni małopolskich eliminacji Ogólnopolskiego Konkursu Krasomówczego 2021.
Uroczystość swoją obecnością zaszczycili :
- Tadeusz Karakulski – lekarz radiolog, małżonek Pani Niusi,
- Pani Rita Pagacz – Moczarska – redaktor naczelna uniwersyteckiego pisma „Alma Mater” – patron medialny uroczystości,
- dr hab. Pan Sławomir Sprawski – prodziekan Wydziału Historycznego UJ,
- pracownicy Centrum Promocji i Komunikacji UJ: Pani Joanna Szwed – zastępca dyrektora Centrum Promocji i Komunikacji UJ, Pani Anna Nowak – Dorda – kierownik sekcji ds. projektów promocyjnych, Pani Małgorzata Pokwap reprezentująca sekcję do spraw projektów promocyjnych,
- Pani Mariola Grylewicz - kierownik Sekcji Administrowania Nieruchomościami UJ,
- Pani Wioletta Kolbusz - Lasa – reprezentująca Collegium Maius UJ,
- Pani Justyna Gałuszka – sekretarz Wydziału Historycznego UJ,
- Pani Danuta Hejmej – starosądecka pedagog wyróżniona prestiżową odznaką Zasłużona dla Ziemi Sądeckiej,
- Pan Marcin Zgłobiś reprezentujący - w imieniu Dyrektora Pana Waldemara Rataja - Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej – partner organizacji Starosądeckiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata – inicjatywy „Nie wszystkie światła gasną” oraz historycznego projektu „Był sobie sztetl...”.
Bohaterka wywiadu – wykładu Pani Niusia Horowitz – Karakulska w dniu 22 września br. zgodziła się spotkać z młodzieżą starosądeckiej SP1 realizującą zadania autorskiego projektu dydaktyczno – wychowawczego: „Był sobie sztetl...” - popularyzującego wśród młodego pokolenia historię Holocaustu - oraz z mieszkańcami Grodu św. Kingi.
Gość prelekcji „Wojenna odyseja Schindlerowców”: „Bronisława (Niusia) Karakulska z domu Horowitz urodziła się w 1932 r. w Krakowie. Podczas okupacji z rodzicami i bratem Ryszardem przebywała w krakowskim getcie. Po likwidacji getta została przeniesiona do obozu w Płaszowie. Pracowała tam w wytwórni szczotek, a następnie w fabryce kierowanej przez Oskara Schindlera. W październiku 1944 r. razem z więźniarkami znajdującymi się na tzw. liście Schindlera została przewieziona do Auschwitz, a następnie do Brünnlitz, gdzie przebywała do wyzwolenia.”
Jest w „Liście Schindlera” scena, w której mała więźniarka - robotnica wręcza Schindlerowi urodzinowy tort z chleba.
- „To ja, ta scena jest autentyczna. Pocałował mnie w skroń...” – taki obraz Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata zachowała we wdzięcznej pamięci Bohaterka dnia. O swoim niezwykłym ocaleniu stwierdza:
- „To jest cud. Cud, którego sprawcą jest Oskar Schindler”.
W najdroższym w historii kina światowego, czarno - białym filmie, niemal w całości nakręconym w Krakowie, historia nastoletniej Niusi i jej najbliższych pojawia się kilkakrotnie.
O piekle Auschwitz Pani Niusia Horowitz – Karakulska mówi wprost:
„Pamiętam tę podróż jakby to było wczoraj. Warunki były straszne. Byłyśmy brudne, głodne, przerażone. Niemcy otworzyli wagon i z krzykami i biciem zaczęli nas, tzn. mamusię, ciocię, babcię i mnie wywlekać na peron. Zagnano nas do sauny i tam wśród krzyków i wrzasków zaczęło się golenie i tatuowanie. Potem odstawiono nas do baraków. Warunki koszmarne, brud, wszawica, choroby. Byłam dwukrotnie skierowana do gazu...”
Oddając hołd pamięci Oskarowi Schindlerowi, Pani Niusia - na kartach publikacji pt. „Bronisława (Niusia) Horowitz – Karakulska” poświęconej własnej biografii, autorstwa prof. Aleksandra Skotnickiego, ofiarowanej na pamiątkę uniwersyteckiego spotkania prorektorowi Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. dr. hab. Piotrowi Kuśtrowskiemu i pani Jadwidze Postawie - wspomina: „Wstawił się za nami u samego komendanta obozu Auschwitz, wyjątkowego zbrodniarza”.
W historii nazistowskiego obozu Auschwitz - Birkenau fakt wykupienia więźniów i wywiezienia ich według imiennej listy do nowej fabryki Oskara Schindlera w Brünnlitz stanowił jedyny tego rodzaju przypadek.
Wywiad ze świadkiem historii poprzedził wykład prof. dr. hab. med. Pana Aleksandra Skotnickiego nawiązujący do czasów II wojny światowej oraz losów postaci sfilmowanych w oskarowej produkcji Stevena Spielberga – krakowskich Schindlerowców, z którymi nierozerwalnie łączy się biografia Bohaterki dnia oraz dzieje Krakowa – stolicy Generalnego Gubernatorstwa w latach 1939 – 1945.
Gość starosądeczan - wybitny wykładowca UJ, autor licznych publikacji, m.in. książki – albumu: „Oskar Schindler w oczach uratowanych przez siebie krakowskich Żydów” - pozostawił młodzieży przesłanie szacunku i wdzięczności dla dorosłych zaangażowanych w edukację i wychowanie młodego pokolenia.
Inicjatorkami intelektualnej eskapady krakowskim szlakiem Holocaustu były: pani Monika Jackowicz - Nowak – dyrektor Powiatowej i Miejsko - Gminnej Biblioteki Publicznej im. Wiktora Bazielicha w Starym Sączu oraz pani Renata Jasińska - Nowacka i pani Jadwiga Postawa – koordynatorki projektu „Przygoda z nauką w murach UJ”.
Organizatorzy inicjatywy składają serdeczne podziękowania władzom uczelni, pracownikom Centrum Promocji i Komunikacji UJ oraz redakcji uniwersyteckiego pisma „Alma Mater” – patronowi medialnemu wydarzenia „Wojenna odyseja Schindlerowców”.
Za pomoc w organizacji wycieczki dziękujemy ponadto: panu Piotrowi Pawlikowskiemu – właścicielowi firmy przewozowej, panu Rafałowi Kubikowi – informatykowi starosądeckiej biblioteki, panu Dariuszowi Ptakowi – rodzicowi uczennicy SP1, autorowi filmu – relacji nagrania wydarzenia.
Wyrażamy wdzięczność sponsorom okolicznościowych upominków: Burmistrzowi Starego Sącza Panu Jackowi Lelkowi, Państwu Annie i Grzegorzowi Baranom – właścicielom firmy „Biurowiec”, a także Rodzicom uczniów oraz Pani Dorocie Stolarskiej – przewodniczącej Rady Rodziców starosądeckiej SP1.
Naszym wychowankom serdecznie dziękujemy za godne reprezentowanie starosądeckiej SP1 podczas uroczystości.
Jadwiga Postawa
