W związku z zakwalifikowaniem się uczestników autorskiego projektu edukacyjno – wychowawczego „Był sobie sztetl...” - realizowanego we współpracy Szkoły Podstawowej nr 1 im. ks. prof. Józefa Tischnera w Starym Sączu oraz Powiatowej i Miejsko - Gminnej Biblioteki Publicznej im. Wiktora Bazielicha w Starym Sączu - do ogólnopolskiego projektu „Razem odkrywamy żydowską historię i kulturę” starosądecka młodzież w dniu 13 stycznia 2023 roku uczestniczyła w grantowej wycieczce dydaktycznej do Krakowa szlakiem Kazimierza – szczególnego miejsca ukształtowanego przez wielowiekowe sąsiedztwo chrześcijańsko – żydowskie.
Intelektualne atrakcje dnia oferowane przez Żydowskie Muzeum Galicja w Krakowie stanowiły:
- wystawa „ Dziesięć polskich miast – 10 żydowskich historii” opierająca się na relacjach uratowanych z Holocaustu, którym udało się przetrwać – w gettach, w obozach, w ukryciu, w partyzantce lub na zesłaniu,
- wystawa „Helena Rubinstein. Pierwsza dama piękna” prezentująca niezwykłe koleje losu wybitnej krakowianki, jednej z najwybitniejszych przedsiębiorczyń XX wieku,
- lekcja muzealna „Śladami pamięci”,
- spacer po krakowskiej dzielnicy Kazimierz - „Wokół Kazimierza – jego historia i dziedzictwo” - koncentrujący się na historii, religii i kulturze krakowskich Żydów od średniowiecza po współczesność,
- instalacja „Puste krzesła” na Placu Bohaterów Getta symbolizująca dobytek pozostawiony po wysiedlanych mieszkańcach getta.
Wizytując Kazimierz - jedno z najbardziej rozpoznawalnych miejsc usytuowanych w przestrzeni tętniącej życiem kulturalnym i artystycznym dzielnicy krakowskiej bohemy - starosądeczanie podziwiali architekturę żydowskich obiektów sakralnych: Synagogi Starej i Synagogi Remu przy ulicy Szerokiej, zaznajamiając się z historią najstarszych żydowskich domów modlitwy.
Na szlaku edukacyjnego spaceru znalazło się także krakowskie Podgórze z usytuowaną na jego terenie słynną „Apteką pod Orłem” prowadzoną w getcie przez Tadeusza Pankiewicza – Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, świadka historii Holocaustu.
Kulinarną niespodziankę stanowił bezpłatny dwudaniowy obiad zaplanowany dla grupy 42 uczestników wycieczki w krakowskiej restauracji „Marchewka i groszek”.
W programie mającym na celu popularyzowanie historii i kultury żydowskiej, skierowanym do polsko – ukraińskich grup, uczestniczyli przedstawiciele SP1 – delegaci klas: VI a, VI b, VIII a, VIII d, VIII f oraz absolwenci SP1, a także przedstawiciel wolontariuszy „Sądeckiego Sztetlu”.
W edukacyjnej inicjatywie - na zaproszenie koordynatorek projektu „Był sobie sztetl...” - gościnnie wzięli również udział pochodzący z Ukrainy uczniowie starosądeckich szkół średnich: Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej – Curie oraz Zespołu Szkół Zawodowych im. ks. prof. Józefa Tischnera.
Młodzieży towarzyszyli: Urszula Dzięga – nauczycielka historii w SP1, Marta Sowa - kierownik ds. filii bibliotecznych oraz koordynatorki projektu „Był sobie sztetl...”: Monika Jackowicz – Nowak - dyrektor Powiatowej i Miejsko - Gminnej Biblioteki Publicznej im. Wiktora Bazielicha w Starym Sączu oraz Jadwiga Postawa – autorka projektu „Był sobie sztetl...” popularyzującego historię Holocaustu.
Bezpłatną wycieczkę w ramach projektu „Był sobie sztetl...” sfinansowano ze środków Forum Dialogu – najstarszej polskiej organizacji pozarządowej działającej na rzecz edukacji i przywracania pamięci o historiach Żydów w Polsce. Edukacyjną inicjatywę koordynowano we współpracy z Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie – stanowiącym integralną część polsko – żydowskiego krajobrazu kulturalnego, powstałym, by upamiętniać ofiary Holocaustu. Działalność muzeum wspierają m.in. Ministerstwo Edukacji Narodowej RP, Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów RP. Celem muzeum jest edukacja dzieci, młodzieży i dorosłych, a misją instytucji ukazanie bogactwa żydowskiej kultury stanowiącej element polskiego dziedzictwa narodowego.
Koordynatorki projektu składają serdecznie podziękowania pedagogom koordynującym wyjazd młodzieży z Ukrainy:
- Pani Angelice Dudzie – wicedyrektor ZSZ w Starym Sączu,
- Pani Anecie Mamali – nauczycielce LO w Starym Sączu.
Jadwiga Postawa
fot. U. Dzięga/M. Sowa
